300m – Ben Brody

300m is een fotoboek met panoramafoto’s van oorlogsfotograaf Ben Brody, die hij met een pinholecamera maakte tijdens meerdere missies in Afghanistan. Doordat het boek is uitgegeven als een leporello (ook wel harmonicaboek) moet je werken om de foto’s te bekijken. Je moet ergens doorheen en uitvinden hoe je dit boek moet lezen. Er is geen duidelijk begin. Geen voor- of achterkant. Bladzijde na bladzijde als een desoriënterende eindeloze lus.

Op de binnenflap staat een huiveringwekkend gesprek tussen Brody en een Afghaanse vriend tijdens de evacuatie na de terugtrekking van het Amerikaanse leger. Het gesprek vindt plaats op het vliegveld in een zee van mensen. Op 300 meter verwijderd van het vliegtuig. 300 meter verwijderd van veiligheid. Bij het omslaan van iedere pagina vraag ik me af wat me te wachten staat. Er zit hoogspanning in dit boek. Met schaarse ademruimte daar waar de ene foto stopt en de volgende begint. De panoramafoto’s geven me het gevoel dat ik mij letterlijk midden in de situatie begeef.

Brody legt uit dat hij de foto’s maakte zonder specifiek doel en ze niet met de nodige aandacht ontwikkelde. Hierdoor ontstonden luchtbelletjes, krassen en vlekken op de negatieven. Genadeloos door mensen en landschappen heen als kogelgaten. ‘It’s hard to keep yourself out of the picture.’ zegt Brody over de techniek die hij gebruikte. Een uitspraak die ik niet anders dan dubbel kan interpreteren. Want of hij het nou wil of niet, als Amerikaan in de oorlog in Afghanistan maakt hij hoe dan ook deel uit van die momentopname. En drukt met zijn camera zijn eigen stempel op dit verhaal. Het eerste dat verloren gaat in een oorlog is de waarheid. En je zult me wellicht willen tegenspreken, maar fotografie is alles behalve een waarheidsgetrouw medium. En toch zijn de panorama’s een benadering tot iemands waarheid. Nooit eerder zag ik zo breed een oorlogssituatie in één foto.